Hiện nay ở Việt Nam vấn đề vô sinh hiếm muộn đang là vấn đề lo ngại hơn bao giờ hết, theo thống kê ở Việt Nam có hơn một triệu cặp vợ chồng hiếm muộn. Nhưng với nhiều cặp vợ chồng còn chưa hiểu rõ các yếu tố nguy cơ cũng như kiến thức về khả năng sinh sản. Bài viết dưới đây các chuyên gia của phòng khám sản phụ khoa, nam khoa Anh Sinh sẽ chia sẻ đến bạn đọc những điều cần biết về bệnh vô sinh hiếm muộn.
Vô sinh hiếm muộn là gì?
Vô sinh hiếm muộn là tình trạng một cặp vợ chồng không thể có thai sau ít nhất một năm quan hệ tình dục mà không hề áp dụng bất cứ biện pháp ngừa thai nào. Vô sinh hiếm muộn được chia làm 2 dạng là vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát. Vô sinh nguyên phát có nghĩa là cặp vợ chồng chưa có con lần nào còn dạng vô sinh thứ phát là cặp vợ chồng đã có ít nhất một lần mang thai bị sẩy thai hoặc phá thai hoặc sử dụng phương pháp kế hoạch hóa gia đình nhưng quá 1 năm sau đó muốn có con mà không có được.
Nguyên nhân gây vô sinh – hiếm muộn
Có rất nhiều nguyên nhân gây vô sinh – hiếm muộn và nguyên nhân do người chồng và vợ là tương đương nhau. Theo số liệu nghiên cứu có khoảng 30% trường hợp vô sinh – hiếm muộn có nguyên nhân từ chồng, 30% do vợ, 30% do cả 2 vợ chồng còn lại 10% là không rõ nguyên nhân.
Nguyên nhân vô sinh – hiếm muộn ở nam giới
Không có tinh trùng: Không phải tất cả nam giới đều có tinh trùng, một số nam giới không có tinh trùng do biến chứng của các bệnh lý như: viêm tinh hoàn, xoắn tinh hoàn, tắc ống tinh, giãn tinh mạch thừng tinh…
Tinh trùng quá ít và yếu: Tinh trùng ít và yếu là do các bệnh về nội tiết, tinh hoàn ẩn, nhiễm các chất độc hại ảnh hưởng đến quá trình sản sinh tinh trùng.
Tinh trùng bị dị dạng: Tinh trùng bị dị dạng là tinh trùng có cấu trúc bất thường ở đầu, ở thân, ở đuôi… Nguyên nhân là do các bệnh lý như: nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm mào tinh hoàn do biến chứng của quai bị, giãn tĩnh mạch tinh, do ảnh hưởng của các tia phóng xạ, do nghiện rượu, thuốc lá… Khi tinh trùng bị dị dạng thì khả năng thụ thai là rất kém hoặc nếu thụ thai thành công thì khả năng giữ thai là khó.
Nguyên nhân vô sinh – hiếm muộn ở nữ giới
Vô sinh hiếm muộn ở nữ giới chủ yếu do các nguyên nhân sau:
Tắc vòi trứng: Một số bệnh phụ khoa như: viêm cổ tử cung, viêm buồng trứng, viêm ống dẫn trứng, viêm âm đạo, viêm phần phụ…có thể dẫn đến nguy cơ tắc vòi trứng, vòi trứng bị dính, ứ dịch. Vòi trứng bị tắc khiến cho tinh trùng và trứng không thể gặp nhau để thụ tinh.
Không rụng trứng hay rụng trứng không đều: Không rụng trứng hay rụng trứng không đều khiến cho chị em không thể tính toán được ngày thụ thai. Nguyên nhân này được biểu hiện rõ nhất ở tình trạng vô kinh hoặc kinh nguyệt không đều. Nguyên nhân là do các bệnh lý về buồng trứng (buồng trứng đa năng, ung thư buồng trứng, u nang buồng trứng, viêm buồng trứng, suy buồng trứng) hoặc do rối loạn nội tiết tố nữ.
Lạc nội mạc tử cung: Lạc nội mạc tử cung là nguyên nhân gây viêm, dính vòi tử cung, hai buồng trứng, có khi dẫn tới co kéo, lệch vị trí buồng trứng và thậm chí là tắc vòi tử cung gây khó khăn cho việc di chuyển của trứng, cản trở trứng gặp tinh trùng để thụ tinh.
Các bệnh ở cổ tử cung: Các bệnh ở cổ tử cung cũng cản trở sự di động của tinh trùng vào buồng tử cung và dẫn đến vô sinh. Các bệnh ở cổ tử cung bao gồm: u xơ tử cung, viêm lộ tuyến cổ tử cung, hẹp cổ tử cung, dính cổ tử cung…
Ngoài những nguyên nhân kể trên thì có thể kể đến những nguyên nhân do môi trường sống ô nhiễm, việc tếp xúc thường xuyên với các loại hóa chất độc hại, các tia phóng xa, chế độ ăn uống, người nghiện rượu bia, thuốc lá, sử dụng các chất kích thích, tâm lý căng thẳng, mệt mỏi… cũng là nguyên nhân dẫn đến vô sinh hiếm muộn ở cả nam và nữ giới.
Khám, xét nghiệm và chẩn đoán vô sinh hiếm muộn
Xét nghiệm, chẩn đoán vô sinh – hiếm muộn ở nam giới
Để biết được nguyên nhân gây vô sinh – hiếm muộn ở nam giới, cần thực hiện các thăm khám, xét nghiệm sau:
Khám sức khỏe tổng quát: Khám tình trạng sức khỏe chung và các bệnh liên quan đến cơ quan sinh sản của nam giới như tình trạng viêm nhiễm, các dị tật bẩm sinh, các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục…
Khám cơ quan sinh dục: Khám các cơ quan sinh dục để phát hiện những bất thường ở ống dẫn tinh, tinh hoàn…
Tinh dịch đồ: Kiểm tra và đánh giá số lượng tinh trùng, hình dáng, chuyển động, và các biến đổi của chúng
Đánh giá hormone (nội tiết tố): Rối loạn nội tiết tố nam có liên quan lớn đến vấn đề sinh sản của nam giới bởi Testosterone và nhiều hormone hình thành trong não có chức năng kiểm soát việc sản xuất tinh trùng. Do đó cần đánh giá xem nội tiết tố có bị rối loạn hay không
Kiểm tra kháng thể chống lại tinh trùng: Ở một số trường hợp nam giới vẫn sản xuất tinh trùng nhưng tinh trùng lại bị cản trở khi chúng đang trên đường đến kết hợp với trứng, nguyên nhân là do có chất kháng thể kháng lại tinh trùng của mình.
Xét nghiệm chẩn đoán vô sinh – hiếm muộn ở nữ giới
Ở nữ giới cũng có một số khám và xét nghiệm như sau:
Khám sức khỏe tổng quát: Cũng như nam giới, nữ giới cũng cần khám sức khỏe tổng quát và các bệnh liên quan đến cơ quan sinh sản ở nữ giới cũng như tình trạng viêm nhiễm, các dị tật bẩm sinh, các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục…
Kiểm tra sự rụng trứng: Để thụ thai được người phụ nữ phải rụng trứng hàng tháng xem hàng tháng chị em có rụng trứng không và có đều hay không. Thông thường để xác định được sự rụng trứng bác sĩ sẽ dựa vào nhiệt độ cơ thể, chất nhầy ở cổ tử cung và làm các xét nghiệm nước tiểu.
Kiểm tra ống dẫn trứng: Các bác sĩ sẽ thực hiện một vài phương pháp xét nghiệm và kiểm tra: chụp X-quang phần tử cung, vỏi trứng để thăm dò xem ống dẫn trứng có bị tắc hay không, phát hiện những dị tật bất thường để tìm ra phương pháp điều trị sớm nhất.
Kiểm tra nội mạc tử cung để đánh giá tình trạng của tử cung có bị tổn thương hay không. Nội soi hoặc siêu âm cổ tử cung để đánh giá xem ở cổ tử cung có mắc phải những bệnh u xơ tử cung, viêm lộ tuyến tử cung… hay không để điều trị kịp thời
Kiểm tra miễn dịch: Như ở nam giới kiểm tra kháng thể chống lại tinh trùng thì với nữ giới cần xét nghiệm xem có tồn tại những kháng thể chống tinh trùng khi đã xâm nhập vào cơ quan sinh sản của phụ nữ hay không.
Xét nghiệm nội tiết tố nữ: Xét nghiệm này để khảo sát tình trạng hoạt động của buồng trứng và theo dõi xem có rụng trứng hay không, mức độ hormon sinh sản.
Phòng khám sản phụ khoa, nam khoa Anh Sinh Tại Nghệ An với trang thiết bị hiện đại cùng với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa có kinh nghiệm chẩn đoán và điều trị vô sinh hiếm muộn của cả nam và nữ giới. Anh chị có thể đến trực tiếp phòng khám trong thời gian làm việc hoặc có thể liên hệ đến số điện thoại 0944842479 – 0961354777 để được tư vấn và đặt lịch.